Winter in Nederland

Inleiding:

Bij winters in Nederland denken en hopen velen aan/op kerstvakanties met veel sneeuw, strenge vorst, schaatsen en de elfstedentochten, maar is dat weer reel?.
In de praktijk blijkt dat de gemiddelde temperatuur in de meeste winters tussen de 2 en 4 graden te liggen, terwijl het aantal ijsdagen (waarbij het de gehele dag onder nul blijft) gemiddeld tussen de 6 en 9 dagen ligt.

Kijken we naar de afgelopen winters per periode van 25 jaar dan zien we het volgende:

1900-1925	grijze winters met in 1917 een koude winter,
1926-1950	veel koude winters en ook droge winters
1951-1975	variabele winters met koude record, nate record en droge record
1976-2000	meer natte winters met ook de 6 warmste winters
2001-heden	droge zonnige winters , met alleen in 2002 een wat nattere winter.

Is er dan toch sprake van een klimaatverandering en behoren winterse beelden als hieronder dan tot het verleden?

Zullen de winterse plaatjes voortaan meer op een mooie lentedag gaan lijken?

Vanaf 2003 heb ik de winters bijgehouden, foto's gemaakt en dan levert het volgende resultaat op>


De winter van 2003

De winter van 2002/2003 was koud, zeer zonnig en met een normale hoeveelheid neerslag.
De gemiddelde temperatuur was 2.4°C.
In december hadden we al een eerste vorstperiode, gevolgd door een periode met kwakkelweer en winterse ongemakken als ijzel.
In de tweede en derde week van Januari vroor het flink tot zeer streng. De laagste temperatuur was -16,8 graden gemeten op 9 januari.
Eind januari werd het eindelijk wit. Op 1 februari lag er zelfs een laag van 20 cm sneeuw, maar van lange duur wasa dat niet.
Toch was het koud met een aantal van 47 vorstdagen (normaal 38) en 10 ijsdagen (nromaal 8).
Gemiddeld over het land was de winter zeer zonnig met 265 zonuren tegen 172 uren normaal, met name te danken aan de zonnige februari maand.
Op 14 dagen werd in De Bilt sneeuw waargenomen, tegen op 17 dagen normaal.
In 2003 was er dan toch eindelijk wat sneeuw en dat leverde gelijk de volgende mooie plaatjes op:

Maar ook wat minder sneeuw kan al leuke beelden opleveren.

En gaan we dan richting februari dan zijn ook de krokussen en sneeuwklokjes aanwezig.

De winter in 2004

Deze winter was zacht, nat en zonnig met een gemiddelde temperatuur van 4,1 °C (normaal 3,3 °C)
De winter begon in december pas in de 2e week toen er ook gelijk een week lang een minimum temperatuur onder de nul graden was, en we weer konden gaan krabben.
Op 23 december viel er met name in het oosten sneeuw en vormde zich het eerste sneeuwdek van deze winter.
Helaas hadden we geen witte maar wel een grijze kerst.





Het nieuwe jaar begon met sneeuw, al was het maar van korte duur, het leverde in ieder geval weer mooie plaatjes op.
 

De dooi trad weer snel in, wat weer leidde tot spekgladde wegen. Gelukkig viel 4 januari op zondag zodat files en andere verkeersoverlast uitbleef.
Helaas werd de sneeuw opgevolgd door veel regen waardoor januari 2004 in de boeken gaat als zeer nat.
Aan het einde van januari daalde de temperatuur weer en lag er prompt weer een nodige sneeuwpak van zo'n 5 cm.
Ook nu weer de nodige overlast op de wegen met een ochtendspits van 571 km.
  


De pret was echter van korte duur want op 31 januari schoten de temperaturen omhoog en maakte een actieve depressie met veel wind en regen een einde aan de sneeuw.
In februari was het zeer zacht, op 4 februari werd zelfs een temperatuur van 18 graden gemeten, nooit eerder wat het zo vroeg in het jaar zo warm.
Helaas was het de eerste week van februari ook erg nat dus veel genieten kon men niet van de temperatuur.
Gelukkig ging de temperatuur langzaam aan weer dalen tot meer normale waardes. Aan het einde van februari was er weer een gure noordwest stroming die weer de nodige winterse overlast gaf, met sneeuwpakken tot 10 cm die weer tot veel verkeersoverlast leidde.
Op 26 februari leidde dit tot 762 km file.
 

Maart begon koud, maar halverwege de maand was er al sprake van een vroege lente en werd op 17 maart zelfs een temperatuur van 22,2 °C. gemeten.
Helaas was dit een eendagsvlief want een koude periode volgde al weer snel. Al met al werden er nog 15 vorstdagen geregistreerd (tegen 9 normaal).
Er viel wel weinig neerslag zodat maart 2004 als droog de boeken ingaat, terwijl de zon zich vaak liet zien.

De winter in 2007

De metereologische winter start op 1 december, maar niets wijst op een winter, sterker nog, het is in jaren nog nooit zo warm geweest.
November eindigde als een na warmste maand met een gemiddelde temperatuur van 9.2 graden (normaal 6.2 graden)
Alleen in 1994 was het warmer.
Wie zich de winter van 1995 herinnert zal gelijk weer denken aan de watersnood en de vele overstromingen die Nederland toen troffen. Staat dat ons deze winter ook weer te wachten?
Ook in December was er amper sprake van een winter.
Op 10 december was er sprake van de eerste vorst en in andere delen van het land moest men zelfs nog langer wachten. Slechts 2 keer eerder was de vorst later sinds 1900.
December begon nat en onstuimig, maar in de tweede helft van December was het droog, maar de zon verschool zich achter een dik pak wolken, kortom veel grijze, donkere dagen.
En de kerst.... in ieder geval geen witte kerst.


Tijdens de jaarwisseling was het weer ronduit slecht met veel regen. Ik kan me zelf niet heugen dat het tijdens het afsteken van vuurwerk zo hard aan het regenen was.
De gemiddelde temperatuur lag in december dan ook met 6,5 graden ver boven de normale waarde van 4 graden.
Overigens was het weer in heel Europa aan de zachte kant, beelden van groene sneeuwpistes waren een doorn in het oog voor de toeristenindustrie in de wintersportgebieden.
Ook januari begint zeer zacht met temperaturen die eerder aan de lente dan aan de herfst doen denken.
De natuur is dan ook van slag, bloesem in de bomen, krokussen die al bloeien, bramen aan de struiken, en dieren die normaal wegtrekken of beginnen aan de winterslaap worden nog steeds waargenomen.
 
Natuurlijk wordt gelijk gewezen naar het broeikast-effect maar de zogenaamde januari-warmte is niet een geheel nieuw fenoneem. Er is een zuidwestelijke stroming en de wind waait hard, waardoor er relatief warme lucht onze kant wordt opgedreven en waardoor de hoge temperaturen ontstaan.
Het is inderdaad waar dat de gemiddelde temperatuur nu 5 graden hoger ligt dan het gemiddelde, Het KNMI registreerde op 13 januari 1993 in De Bilt een maximumtemperatuur van 15,1 graden en dat was hier voor januari de hoogste temperatuur sinds het begin van de metingen in 1854.
Op 16 januari 1947 werd in Maastricht een maximumtemperatuur gemeten van 17,2 graden , warmer is het in ons land in deze tijd van het jaar in de 20e eeuw nooit geworden. Het feit dat ruim drie weken later de Elfstedentocht werd gereden maakt dit warmterecord nog unieker.
Of deze records eraan gaan deze winter was op 8 januari nog niet te voorspellen, maar een blik op een weerkaart van Europa leerde wel dat in geheel Europa de winter nog ver weg was.

Behalve hogere temperaturen behoren ook zware stormen tot het doemscenario van de opwarmende aarde, en ook dit bleef ons deze winter niet bespaard. Op 18 januari trok een zware storm over west-europa, die veel schade aanrichtte.
Voor ons zelf kwam het gevaar van een storm ook dichtbij toen een kraan bij de uithof (utrecht) omwaaide en bovenop een leslokaal terecht kwam. Gelukkig geen doden, wel enkele licht gewonden, maar in geheel Europa kostte de storm toch aan tientallen mensen het leven.
In Nederland kwamen 5 mensen om het leven, maar het gehele openbare leven kwam tot stilstand. Treinen reden niet meer en lange files stonden er op de wegen. Veel Nederlanders brachten de nacht ook niet thuis door.
  

  


Op 22 januari was er voor de eerste keer sprake van vorst, een korte periode zonder neerslag dus de koude leverde geen sneeuw op.
Januari leverde weer een nieuw record op voor wat betreft de gemiddelde temperatuur, die 4.3 graden boven de normale temperatuur lag, en nat, heel nat.
Februari ging verder zoals Januari eindigde met temperaturen die hoger liggen dan normaal maar al snel daalde de temperatuur en op 8 februari was het dan eindelijk zo ver, sneeuw, en al snel lag er een pak van 5 cm, maar wie foto's wilde maken moest snel zijn want in de avond smolt de sneeuw weer even hard weg en stegen de temperaturen weer snel.






Halverwege de maand was er weer een week met neerslag, maar voor de rest doet februari "lente-achtig" aan.

De winter in 2008

De eerste helft van december begon met te hoge temperaturen, veel neerslag en weinig zon. Meer herfst dan winter. De hoeveelheid neerslag die zelfs viel was halverwege de maand al gelijk aan de totale maandhoeveelheid.
Rond de helft van december nam de neerslag af, maar ook de temperatuur. Rond 20 december lag de maximale temperatuur zelfs onder nul en dat gaf hele mooie plaatjes.

                                                              

Meer mooie winterplaatjes vind je hier


De hoop op een witte kerst verging toen de temperatuur weer ging stijgen en de kerst was precies zoals we eigenlijk al een beetje aan het wennen zijn, wisselvallig en zacht. Al met al werd december 2007 gemiddeld gezien een normale maand, met dat verschil dat met name in de eerste weken van december alle neerslag al viel. De koude periode gedurende week2 en week 3 compenseerde de hogere temperaturen. December was wel zeer zonnig, met bijna 2x zoveel zonuren als normaal.

Januari begon zeer zacht, de temperaturen waren hoger dan normaal , met daarbij ook nog de nodige neerslag.
Opmerkelijk was wel de zeer dichte mist op oudjaarsavond, die overigens ook te maken had met het vuurwerk.
De eerste dagen van Januari zelf hadden nog een redelijk winters karakter, althans voor wat betreft de temperatuur, maar al na 3 dagen was het gedaan met de vorst en de temperatuur zou de rest van de maand niet meer onder nul komen.
De periode tussen 17 januari en 21 januari waren ronduit herfstachtig, veel regen en geen zon. Al met al was Januari 2007 een te warme maand (6,5 graden ipv 2,8 graden normaal)(alleen de januarimaand van 2007 was warmer) en te nat.
Ook in februari blijft de winter nog ver weg, het is eerder lente. Op 10 februari wordt een temperatuur van maximaal 15 graden met veel zon bereikt. Weliswaar geen temperatuur record, maar wel een lente-achtige dag. De krokussen springen uit de grond en zowaar een aantal hommels gezien die al uitvlogen.
Opmerkelijk is dat midden februari er traditioneel altijd wel een temperatuursdip voorkomt, ook in 2008 viel niet hieraan te ontkomen en het derde weekend van februari wat het weer winters koud en konden de ijskrabbers weer gepakt worden.
De barometers in De Bilt hebben in februari niet eerder zo'n hoge stand aangewezen. Zaterdag 16 februari werd 1046,7 hPa gemeten. Het vorige record was 1045,6 hPa op 17 februari 1959.
De laatste week van februari is het iets onstuimiger, terwijl op de laatste dag van feburari het ook nog eens flink gaat stormen. Geen grote schades overigens en wederom hadden we weer een zachte (5,1 graden tegen over 3.3 graden normaal) winter, met veel zon (250 uur tegen over 175 normaal) en een normale hoeveelheid neerslag die alleen wel in regen neerkwam ipv sneeuw.

De winter in 2009

December 2008 begon met een voor de tijd van het jaar normale temperatuur, en neerslag die met name in zuid limburg zorgde voor mooie winterse taferelen en sneeuwpret. Ook de ongemakken kwamen hier natuurlijk bij, gladheid en ijzel.
Daarna daalde de temperatuur maar ook de neerslag bleef beperkt terwijl de zon zich wel regelmatiger liet zien zodat de temperatuur toch als behagelijk werd ervaren.
Vlak voor kerst was er even een dipje in het weer, natter, minder zonnig maar wel hogere temperaturen. Deze daalde echter weer naar de kerst en wat we al jaren niet meer gedaan hadden kwam nu snel dichterbij... schaatsen op natuurijs.
December eindigde koud, en op oudjaarsnacht was er, bijna traditioneel, weer de nodige mist, mede ook veroorzaakt door het vuurwerk.
December eindigde al met al kou (2,4 graden tegen 4 graden normaal), maar ook zonnig en droog.
December 2008 gaat daarmee de boeken in als de zonnigste decembermaand sinds 1901 (81 uren tegen over 43 uren normaal). Ook komt december 2008 in de top 5 van de droogste decembermaanden (37 mm tegen over 75 mm normaal).
De eerste twee weken van Januari deden weer ouderwets winterachtig aan, althans qua temperatuur. Deze bleef de eerste 10 dagen van januari ook overdags onder nul en de hoop op een elfstedentocht groeide. Nederland ging weer massaal op de schaats.
De laagste temperatuur werd gemeten in Elm (L) waar de thermometer op -20 graden uitkwam.
Veel Nederlanders gingen er dan ook op uit, om te schaatsen, of om mooie plaatjes te schieten.
           

  

In de tweede helft van januari gingen de temperaturen weer omhoog en was het gedaan met de ijspret al bleef het ijs wel lang liggen,wat weer gevaarlijke situaties opleverde.
De laatste week van Januari werd het weer aanzienlijk kouder en kwam de temperatuur in de nacht weer onder nul. Al met al telde januari 17 vorstdagen (tegen normaal 13) en was januari de koudste maand sinds 1997.
De neerslag viel in januari wel mee, wel was er overlast door ijzel op 2 januari en kon men in het zuiden van het land ook genieten van sneeuw. Op 23 januari trok een zeer laag drukgebied over Nederland die veel regen bracht. De gemeten luchtdruk was in Hoek van Holland het laagst (961 Hpa, de twee na laagste luchtdruk ooit gemeten.)
Oorzaak van dit lage drukgebied was een zg. kanaalrat, een stormdepressie die zich vormt boven de Atlantische Oceaan voor de zuidelijke ingang van het Kanaal, dan wel boven de Golf van Biskaje, door het Nauw van Calais langs de Noordzeekust noordoostwaarts trekt, veel neerslag en in de warmtesector erg warme lucht, met zich meeneemt, en een verradelijk onverwachte sterke storm in de Lage Landen en noordwestelijk Frankrijk doet opsteken.
De overige dagen was er veel zon en met 95 zonuren was Januari zeer zonnig (normaal 52 uren).
Januari werd uiteindelijk een koude, zonnige en droge maand.

Februari was een normale maand, met een temperatuur die gelijk was aan de gemiddelde temperatuur (3 graden) met 12 vorstdagen (temperatuur in de nacht onder nul). Ook de hoeveelheid neerslag (45 mm tegen 52 mm) was normaal, alleen de zon liet zich maar matig zien waardoor februari als somber in de boeken komt.
Al met al was deze winter de koudste winter sinds 12 jaar, maar gelukkig wel zonnig en droog.
De traditie van steeds warmere winters werd gelukkig weer eens doorbroken.

De winter 2010
In 2009 hadden we weer een echte koude winter, dus was men wel benieuwd in hoeverre 2010 deze trend door zou zetten of dat er toch sprake zou zijn van zachte winters als gevolg van de opwarming van de aarde.
De zeer zachte herfst zette zich voort in de eerste weken van december. Tot en met 11 december was het zacht en nat, met weinig zon.
Na 11 december daalde de temperatuur snel mede ook doordat de wind draaide en nu uit het noord-oosten kwam en zo dus koude en vochtige lucht (in de vorm van sneeuw) aanvoerde.
In totaal kende december uiteindelijk 17 vorstdagen en 5 ijsdagen en werd de laagste temperatuur gemeten in Deelen , nl -18.4 graden.
Op 17 december was het uiteindelijk raak, en viel er een dikke laag sneeuw over Nederland. Dit leidde direct weer tot veel problemen, de ochtendspits bedroeg uiteindelijk 671 km, treinen vielen uit, vele reizigers strandde op de stations, kortom chaos alom.
Juist voor en tijdens de kerstdagen steeg de temperatuur en regende het, waardoor de sneeuw wegsmolt. Omdat de temperatuur dicht bij het vriespunt bleef, leidde dit wel weer tot gladheid, vooral bij de secondaire wegen.
             

Ondanks de regen was er toch sprake van een witte kerst, en dat was weer voor het eerst sinds 1981.
De laatste dagen van het jaar daalde de temperatuur weer en viel er in het noorden weer sneeuw.
December was met een gemiddelde temperatuur van 2.2 graden dan ook koud, en nat (gemiddeld 90mm), maar ook zonnig ( 60 uur tegen 44 uur normaal)
Ook de eerste weken van januari begonnen koud, en zonnig, maar de hoop op een elfstedentocht vervloog snel want door de vele sneeuwval is de aangroei van het ijs matig en de kwaliteit van het ijs ronduit slecht. Op 6 januari werd de eerste tocht op natuurijs gereden op het henschotermeer.
           

Op 6 januari werd noord holland overvallen door een sneeuwbui die lang bleef hangen en daardoor voor grote verkeersproblemen zorgde in en om Amsterdam.
Later die week nam ook de wind toe, waardoor er op sommige plekken, met name in het noorden, sneeuwjacht (Er is sprake van een sneeuwjacht als het sneeuwt bij windkracht 6 of 7.) optrad. Dit leverde ook weer veel ongelukken en winters ongemak op, maar anderzijds ook weer mooie winterse plaatjes.
Door de wind was de gevoelstemperatuur wel laag en werd het alom als zeer koud ervaren.
Sinds half december ligt er nu sneeuw in ons land. Soms groeide de sneeuwlaag plaatselijk aan tot zo'n 30 cm. Zo'n sneeuwwinter met veel ongemakken beleefden we het laatst in 1978/1979.
         

Zo rond 1/2 januari zette de dooi goed in, de temperaturen kwamen boven nul en het begon te regenen. Deze dagen verliepen uiteindelijk zeer grijs en grauw. Rond 23 januari doken de temperaturen weer omlaag en viel er met name in de noordelijke regionen weer sneeuw.
Het laatste weekend van Januari veroorzaakte een actieve buitenlijn wederom veel verkeersoverlast en sneeuw.
Januari 2010 gaat dan ook de boeken in als een koude maand(De gemiddelde temperatuur over januari is in De Bilt uitgekomen op -0,5 °C tegen een langjarig gemiddelde van 2,8 °C. De laatste keer dat een maand met een negatieve gemiddelde temperatuur eindigde was in januari 1997. Het werd toen gemiddeld -1,2 °C.)
Januari was verder, ondanks de vele sneeuwbuien wel een relatief droge maand.

De winter zette zich in februari gewoon door. De temperatuur bleef laag (1,6 °C, tegen een langjarig gemiddelde van 3,0 °C).
In De Bilt werden 15 vorstdagen genoteerd (minimumtemperatuur lager dan 0,0 °C), tegen 13 normaal. De landelijk laagste temperatuur, -11,4 °C, werd gemeten op 15 februari op de vliegbasis Twenthe.
De Bilt telde vijf ijsdagen, tegen twee ijsdagen normaal.
Met gemiddeld over het land 69 mm tegen een langjarig gemiddelde van 47 mm, was februari nat. Netzoals in december en januari viel de neerslag veelal in de vorm van sneeuw.
In de vroege ochtend van 1 februari viel er met name in de noordelijke helft van het land lokaal tot 5 cm. De sneeuw veroorzaakte grote problemen tijdens de spits. Op 10 februari viel er in een groot deel van het land 1 tot 10 cm sneeuw. 28 februari was landelijk bezien een zeer natte dag met 15 mm neerslag. Een actieve depressie trok die dag precies over ons land naar het noordoosten. In het zuidoosten veroorzaakte de depressie veel wind. Maastricht noteerde een uurgemiddelde van 21 m/s (9 Beaufort) en een maximum windstoot van 31 m/s (ca. 112 km/uur). De wind veroorzaakte veel schade.
Februari was verder somber Gemiddeld over het land scheen de zon 57 uren tegen een langjarig gemiddelde van 78 uren.


De winter van 2010 was in De Bilt met een gemiddelde temperatuur van 1,1 °C, tegen een langjarig gemiddelde van 3,3 °C de koudste sinds 1996.
In de vorige eeuw kwam een winter met zo'n temperatuur ongeveer eens per zes jaar voor. Door de opwarming van Nederland is de kans op een dergelijke winter de laatste decennia afgenomen naar ongeveer eens per vijftien jaar. Ook in de toekomst blijft een koude winter mogelijk, alleen de kans daarop wordt geleidelijk kleiner.
Zeldzamer waren de hoeveelheden sneeuw: de winter van 2010 telde het grootste aantal dagen met sneeuwbedekking sinds 1979.
In totaal werden in De Bilt 55 vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0 °C) genoteerd tegen 38 normaal en 20 ijsdagen (maximumtemperatuur lager dan 0,0 °C) tegen normaal acht. Op vier dagen kwam het tot strenge vorst (minimumtemperatuur lager dan -10,0 °C); het langjarige gemiddelde bedraagt drie dagen met strenge vorst. De landelijk laagste temperatuur, -18,4 °C, werd gemeten op 19 december in Deelen op de Veluwe.
Gemiddeld over het land werden 42 dagen met een sneeuwdek geteld. Het langjarig gemiddelde bedraagt 13 sneeuwdekdagen. In het noordoosten van het land lag er plaatselijk zelfs op 55 dagen sneeuw. Een dergelijk groot aantal sneeuwdekdagen was in meer dan 30 jaar, sinds de winter van 1979, niet meer voorgekomen.

De winter 2011
De gemiddelde temperatuur over december was in De Bilt -1,1 °C tegen 4,0 °C normaal. We moeten ruim 40 jaar terug om een nog koudere decembermaand te vinden; december 1969 had een gemiddelde temperatuur van -1,4 °C. In de rij van koudste decembermaanden sinds 1901 eindigt 2010 hiermee op een vijfde plaats. Op de eerste plaats in deze ranglijst staat de kerstmaand van 1933 met -2,1 °C.
  
Koning winter regeerde vanaf 26 november in ons land en met name op 1 december was het bijzonder koud voor de tijd van het jaar. Het vroor het de hele dag zo'n 6 tot 8 graden en daarbij stond een krachtige tot stormachtige wind. Die combinatie leverde een gevoelstemperatuur op van 16 à 17 graden onder nul.
In het Sinterklaasweekend kwam het tot een geslaagde dooiaanval, waarna tot half december korte, zachte- en wat koudere tijdvakken elkaar afwisselden. Vanaf half december volgde een nieuwe, lange vorstperiode. Pas tijdens de Kerstdagen kwam de temperatuur weer af en toe boven het vriespunt. Het aantal vorstdagen (minimumtemperatuur beneden de 0,0 °C) is in De Bilt uitgekomen op 29, tegen 12 normaal. In ruim honderd jaar was dit aantal nog nooit zo groot. Het record stond op naam van december 1933 met 27 vorstdagen. Het aantal ijsdagen (maximumtemperatuur beneden de 0,0 °C) is opgelopen tot 12, tegen twee normaal. Ook dit is een bijzonder hoog aantal, want alleen de koude december van 1933 had er nog meer (14). De landelijk laagste temperatuur, -16,9 °C, werd gemeten op 20 december in Lelystad.
  

Een groot deel van de neerslag viel deze maand in de vorm van sneeuw. Gedurende vrijwel de gehele maand lag er hierdoor in grote gebieden sneeuw. Alleen op 11 en 12 december was ons land sneeuwvrij.
Op vrijdag 17 december viel met name in de Randstad en Zeeland ca 5 tot 20 cm sneeuw. De sneeuwval leidde tot een verkeersinfarct. De dagen daarna groeide het sneeuwdek in het westen en midden van het land op veel plaatsen verder aan. Op 23 en 24 december sneeuwde het langdurig in het zuidoostelijk deel van het land. Op veel plaatsen viel 5 tot soms ruim 10 cm sneeuw. De stevige wind veroorzaakte plaatselijk stuifsneeuw en veel overlast.
Kerst verliep in het grootste deel van het land wit. In De Bilt was het de achtste witte Kerst sinds 1901.
De laatste dagen van het jaar dooide het overdags licht, rond oud en nieuw was er sprake van veel mist, die door het vuurwerk flink verergerde, maar gelukkig konden we rond 12 uur de vuurpijlen goed zien.
Januari was een vrij zachte wintermaand met een gemiddelde temperatuur van 3,5 °C, tegen een langjarig gemiddelde van 2,8 °C. Dit was in schril contrast met december, deze eerste wintermaand verliep zeer koud.
De eerste dagen van het nieuwe jaar lag de temperatuur iets onder normaal. Onder invloed van een hogedrukgebied was het overwegend droog. Vanaf 6 januari volgde een lang tijdvak met wisselvallig weer. Met enkele korte onderbrekingen lag de temperatuur hierbij ruim boven het langjarig gemiddelde.Op 16 januari werd in Woensdrecht (Noord-Brabant) de landelijk hoogste temperatuur gemeten: 13,4 °C.
Vanaf de 26e volgde onder regie van een hogedrukgebied een rustig, koud tijdvak.
  

Door het vrij koude weer aan het begin en einde van de maand liep het aantal vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0 °C) op naar 16 tegen 13 normaal. Vaak ging het slechts om lichte vorst. De landelijk laagste temperatuur, -8,5 °C, werd gemeten op 30 januari in Volkel.
Gemiddeld over het land viel in januari 68 mm, op 1 mm na de normale hoeveelheid neerslag van 69 mm, allemaal in de vorm van regen.
De zon scheen in januari gemiddeld 67 uren tegen 52 uren normaal. De zon was het meest te zien in de kustgebieden, met name in die van Noord-Nederland.
Ook februari werd een zachte maand. Ook in deze maand was de gemiddelde temperatuur hoger (4,6 °C) dan het langjarig gemiddelde van 3,0 °C..
Tot en met 17 februari was er sprake van een zuidwestelijke aanvoer van zachte lucht. Het weer was daarbij licht wisselvallig. Daarna werd het weer tot de 24e bepaald door een hogedrukgebied boven Scandinavië. Met een oostelijke aanvoer werd het licht winters, waarbij het tijdens de nachten op veel plaatsen vroor en de temperatuur overdag slechts enkele graden boven het vriespunt kwam. Aan het einde van de maand werd het opnieuw licht wisselvallig en zacht.
     


Winterse ongemakken waren er met name in de vorm van ijzel en wel op 1 februari in het oosten van het land, terwijl op 23 februari in de noordoostelijke helft van het land sneeuw viel. In een strook van Friesland naar Gelderland ontstond een tijdelijk sneeuwdek van 1 tot 5 cm. 27 februari was een natte dag met gemiddeld over het land 11 mm neerslag.
De winter 2011 was uiteindelijk vrij koud, met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 2,3 °C, tegen een langjarig gemiddelde van 3,3 °C. De kou kwam vrijwel volledig voor rekening van december.

De winter 2012
December 2011
Was het in november nog juist een zeer droge maand, decemberhad juist zeer veel neerslag. De temperatuur bleef aan de hoge kant, op veel plekken bleef de mininale temperatuur zelfs boven de 0 graden.
IJsdagen (maximale temperatuur onder de 0 graden) kwamen helemaal niet voor. Officieel gaat december 2011 de boeken in met slechts 1 vorstdag, terwijl 13 vorstdagen en 2 ijsdagen normaal zijn.
De gemiddelde maand temperatuur kwam uit op 6,5 °C, (normaal 3,7 °C.).
 
Nat was december wel met een gemiddelde neerslag van 150 mm tegen 80 mm normaal. Daarmee eindigde december 2011 op de vijfde plaats in de rij van natste decembermaanden sinds tenminste 1906. De natste december in deze lijst was die van 1965 met 168 mm. Het weerbeeld in december was uitermate wisselvallig, met op een groot aantal dagen neerslag.
Op de eerste dag van de maand veroorzaakte een actieve storing in een strook van Zeeland tot Drenthe 20 tot 40 mm regen.
Het tijdvak van 13 tot en met 16 december verliep regionaal zeer nat met op enkele plaatsen in Zeeland 80 tot 95 mm regen. De zon liet zich gelukkig ook nog tussen de buien door zien, en met gemiddeld 52 zonuren was december een normale maand voor wat betreft de zonneschijn.
De kerst was weliswaar droog, zonder vorst, en somber en deed weinig winters aan. Een veel gehoorde klacht was dan ook dat mensen geen idee van kerst hadden.
Ook het oudejaar was somber weer, mistig en temperaturen boven nul.
Van de voorspelde horrorwinter was nog weinig te merken.

Januari 2012
Het nieuwe jaar 2012 was gelijk de warmste nieuwjaarsdag sinds het begin van de officiële waarnemingen in 1901. In De Bilt was de gemiddelde temperatuur 11,6 graden, wederom een nieuw warmte record en een teken dat de aarde aan het opwsrmen is.
Van de winter was nog weinig te merken, het weer deed in begin januari eerder herfst achtig aan met regen en storm. Oorzaak was dat de straalstroom op 10km hoogte boven ons land bleef liggen waarmee oceaandepressies aan de lopende band worden aangevoerd, met veelal zachte lucht, veel wind en neerslag. De combinatie wind en neerslag veroorzaakt ook hoog water en de eerste weken van januari was er in Groningen, Friesland dan ook veel hinder van wateroverlast, dijken die het dreigde te begeven en zelfs dorpen waar de mensen geevacueerd werden. Gelukkig bleven grote waterproblemen uit.
in de eerste week van Januari was al 2/3 van de normale neerslaghoeveelheid gevallen. Op de helft van de maand werd het droger maar ook gelijk kouder. Gedurende 4 dagen was er weer sprake van nachtvorst, een kleine winter met de nodige zon, maar helaas trok de wind weer aan, stegen de temperaturen en kwamen de buien ook weer terug.
Aan het eind van de maand daalde de temperaturen weer en bleef de temperatuur ook overdag onder nul, eindelijk was er sprake van een winterse periode. Toen het aan de eind van de maand ook nog even sneeuwde was het zowaar even winter.
Al met al was januari echter een zachte en natte maand (met name door de eerste week van januari die verre van winters was.).

Februari:
De koude die aan het eind van januari was ingezet, ging verder, het werd kouder en kouder, en niet alleen in Nederland maar in heel Europa was er sprake van een hevige koudegolf waarbij zelfs temperuren van -30 graden werden gehaald.
     

Op 3 februari trok tevens een sneeuwfront over het land, en gelijk was het weer een chaos op de wegen en op het spoor. Op 3 februari stond er uiteindelijk 831 km file (een top 4 notering in de beruchte file top10).
Door de extreme kou was het strooien met zout ook niet mogelijk.
Ook de NS kwam weer volledig stil te liggen, wissels bevroren en treinen vielen uit en wederom was het voor de vele reizigers weer uren wachten voordat men thuis was.


     

Door de kou was er ook veel schaatsplezier, meren vroren dicht en er kon weer geschaats worden op natuurijs.
De sneeuwval zorgde verder voor vele mooie plaatjes. Nederland was in de ban van de winter.
Op 5 februari kon zelfs gesproken worden van een officiele koude golf,
Verder werd op 4 februari weer een nieuw record genoteerd. In lelystad vroor het -22.8 graden en ondat het vorige record dateerde uit 1942 (en er toen nog geen flevopolder bestond) had lelystad een nieuw record bij.
De eerste decade (dag 1 tot en met 10) in De Bilt behoorde met -6,9 °C tot de tien koudsten ooit. Van 30 januari tot en met 8 februari was er bovendien sprake van de 33e officiële koudegolf sinds 1901. Een koudegolf is een opeenvolging van minimaal vijf ijsdagen in De Bilt.
De gure oostenwind liet de gevoelstemperatuur soms dalen tot beneden de -25 graden. Dergelijke gevoelstemperaturen komen slechts eens in de 30 jaar voor.


Aan het zeer koude weer kwam op 12 februari een eind. Daarna was het op de meeste dagen zacht tot zeer zacht voor de tijd van het jaar. De landelijk hoogste temperatuur werd ook gemeten in Lelystad, 13,3 °C op de 23e. Door het zachte weer liep de maandgemiddelde temperatuur in De Bilt uiteindelijk nog op tot 0,8 °C, tegen 3,3 °C normaal.
In De Bilt werden in totaal vijftien vorstdagen genoteerd (minimumtemperatuur lager dan 0,0 °C), tegen dertien normaal. Het aantal ijsdagen was elf, tegen een langjarig gemiddelde van twee. Alle ijsdagen vielen in de eerste twaalf dagen van de maand.
De zon scheen met name tijdens de koude weken, waarbij de eerste decade van de maand (dag 1 tot en met 10) de zonnigste eerste februaridecade in ruim honderd jaar was.
Februari werd dus een zonnige maand.
Februari was ook een droge maand. Gemiddeld over het land viel 21 mm tegen een langjarig gemiddelde van 57 mm.

Maart
De maand maart staat in stil contrast met de koude februari maand. Maart begon weliswaar licht wisselvallig met in de eerste week de meeste neerslag, waarbij op 7 maart de helft van de uiteindelijke maandneerslag (10mm) viel. De normale maandneerslag voor maart is overigens 68mm., waardoor maart dus als een zeer droge maand de boeken ingaat.
Vanaf de tweede week bepaalde hogedrukgebieden het weer en was het rustig en droog weer met veel ruimte voor de zon.
Met name in het tijdvak van 20 tot en met 28 maart liep de temperatuur bij overvloedige zonneschijn overdag hoog op. Op 22 en 23 maart werden in het zuiden van het land lokaal maximumtemperaturen van 20,0 °C of hoger gemeten ('warme dag'). Dat is bijzonder vroeg in het jaar. Normaal wordt de eerste warme dag pas rond 10 april bereikt.
  
De maand telde in De Bilt drie vorstdagen (minimumtemperatuur beneden 0,0 °C), tegen acht normaal.
Ook de zon scheen veelvuldig gemiddeld over het land ruim 160 zonuren tegen 125 uren normaal.
Overigens was dit voornamelijk vanaf de 2e week want de eerste week van maart was er weinig ruimte voor de zon.
Door het warme weer eindigde maart in de top3 van zachtste maartmaanden in ruim een eeuw. De warmste maand is nog steeds maart 1991.

De winter van 2011/2012 was zacht met een opmerkelijke koudegolf aan het einde van januari en begin februari. Het was de eerste koudegolf sinds 15 jaar
De winter was zacht met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 4,1 °C, tegen 3,4 °C normaal.
In totaal telde de winter in De Bilt 25 vorstdagen tegen 38 normaal en dertien ijsdagen tegen zeven normaal. Tijdens de koudegolf kwam het op een aantal plaatsen op vier dagen tot zeer strenge vorst (minimumtemperatuur lager dan -15,0 °C). De landelijk laagste temperatuur, -22,9 °C, werd gemeten op 4 februari in Lelystad. De landelijk hoogste temperatuur werd gemeten op Nieuwjaarsdag. Op die dag werd het in Ell en Westdorpe 14,1 °C


Met gemiddeld over het land 244 mm tegen 210 mm normaal was de winter vrij nat.
Met name december en januari waren natte maanden.
De winter was zonnig met gemiddeld over het land 235 zonuren tegen 199 zonuren normaal, met name februari was een zeer zonnige maand.
De eerste decade van februari (dag 1 tot en met 10) was de zonnigste eerste februaridecade in ruim honderd jaar.

Winter 2013
December 2012
December begon erg koud. De temperatuur lag ruim beneden het langjarig gemiddelde, de laagste temperatuur werd gemeten op 8 december, -12,8 graden.


Tijdens de koude periode aan het begin van de maand had de neerslag regelmatig een winters karakter. In de avond van 5 december veroorzaakte een kleine storing vooral in het noorden enige tijd sneeuw in combinatie met een harde wind en zware windstoten. Op uitgebreide schaal viel daar toen 3 tot ca. 8 cm sneeuw. Meest markant echter was de sneeuwval van vrijdag 7 december. In een strook van Limburg naar Gelderland viel toen 10 tot 15 cm. In de avond en nacht van 8 op 9 december, in de ochtend van 14 december en de avond en nacht van 21 op 22 december kwam het met name in het noorden tot verraderlijke gladheid door ijzel.
Rond het midden van de maand werd het zachter, waarbij de temperaturen ruim boven het jaargemiddelde kwamen te liggen
De laatste decade (dag 21 tot en met 31) van december was samen met de laatste decade in 1988 de zachtste sinds het begin van de metingen in 1901 met een gemiddelde temperatuur van 8,4 °C.


December was een natte maand, slechts op 3 dagen was er geen regen. December is traditioneel verder een sombere maand (49 uur), maar in de bilt was de zon slechts gedurende 36 uur te zien.
De vele neerslag zorgde weer voor hoge waterstanden, maar tot echte problemen kwam het gelukkig niet.
De kerstdagen hadden een temperatuur rond de 10 graden, hier en daar een bui, niet echt winters dus. Oud en nieuw was een natte bedoeling, het vuurwerk moest ook bij een miezerige regen worden afgestoken.

Januari 2013
Januari 2013 was een koude maand met in De Bilt een gemiddelde temperatuur die is uitgekomen op 2,0 C.(Normaal 3,1 ?C.)
Januari begon opvallend zacht met temperaturen van 10 graden, maar geleidelijk aan daalde de temperatuur en maakte plaats voor een lange vorstperiode die 10 januari begon. Vanaf die dag telde De Bilt zeventien opeenvolgende vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0 ?C), het langjarig gemiddelde bedraagt voor de gehele maand dertien.
Enkele dagen later kwam het kwik in De Bilt overdag niet meer boven nul. 14 januari was de eerste ijsdag (maximumtemperatuur lager dan 0,0 ?C) in een opeenvolgende reeks van in totaal twaalf ijsdagen. Normaal komen er in januari in De Bilt drie ijsdagen voor.
De laagste temperatuur werd gemeten op KNMI station Herwijnen op 16 januari. Na een heldere nacht werd boven een vers sneeuwdek een temperatuur van -18,0 C gemeten.
  

  

Op 27 januari viel de dooi in. De laatste dagen van de maand verliepen ronduit zacht. De hoogste temperatuur werd 30 januari gemeten in Eindhoven: 13,9 ?C.

In januari viel gemiddeld over het land 53 mm neerslag.(normaal 73 mm). De meeste neerslag viel in de vorm van regen tijdens het wisselvallige en zachte weer aan het begin en eind van de maand. In de eerste decade viel landelijk gemiddeld bijna 20 mm regen. De laatste vijf dagen van de maand viel ongeveer de halve maandsom. Op 29 en 30 januari viel in een strook van het zuidwesten naar het noordoosten 10 tot 20 mm, in het zuidwesten plaatselijk meer dan 25 mm.
Gedurende de koude periode in het midden van de maand viel de neerslag meestal in de vorm van sneeuw. Een klein lagedrukgebied veroorzaakte in de avond en nacht van 14 op 15 januari in de zuidwestelijke helft van het land een pak sneeuw. Op veel plaatsen lag daar s'ochtends meer dan 10 cm, plaatselijk 15 cm.
De sneeuwzone breidde zich uit en kwam uiteindelijk tot stilstand in een strook van Noord-Holland naar Drenthe. Op 20 en 21 januari trok vanuit Frankrijk een storing met zachtere lucht naar het noorden. Op de meeste plaatsen viel 1-5 cm sneeuw.
In het noorden van het land viel de sneeuw bij een ijzige, krachtige oostenwind. De combinatie van sneeuw en wind, leidde daar tot stuifsneeuw, sneeuwduinen en veel overlast. In het zuiden en westen kwam ijzel, ijsregen voor en regen, die op een bevroren ondergrond aanleiding was tot gladheid.
De hoeveelheid zonneschijn was normaal en komt landelijk gemiddeld uit op 60 uur, normaal 62 uur.
Met name de eerste decade was vrij somber en tijdens de koude tweede decade was het gemiddeld zonniger dan normaal. Opvallend was het grote verschil in het aantal zonuren tussen het oosten en westen van het land. Vooral in de oostelijke helft van het land liet de zon op meerdere dagen verstek gaan.

Februari
Januari was koud,maar februari werd nog kouder.
De gemiddelde temperatuur was 1,7 °C (normaal 3,3 °C). Februrari begon vrij zacht, op 4 februari kwam het kwik zelfs boven de 10 °C . Vanaf 6 februari werd het weer kouder en op 8 februari werd de eerste vorstdag geregistreerd.
Met uitzondering van 15 en 16 februari lag de minimumtemperatuur in De Bilt tot en met 24 februari onder nul. De maand telde in totaal zestien vorstdagen, (normaal 13). Tot ijsdagen (maximumtemperatuur lager dan 0,0 °C) kwam het in De Bilt net niet: het koudst was het daar op 12 en 23 februari met een maximumtemperatuur van 0,7 °C. Normaal telt februari twee ijsdagen.
Veel neerslag viel er niet, slecht 39 mm, waarmee februari wel een droge maand werd. De meeste neerslag viel in de zachte eerste week van februari. Op 14 februari veroorzaakten ijzel, ijsregen en sneeuw overlast. Op 23 en 24 februari trok een sneeuwgebied van zuidoost naar noordwest over ons land. Het sneeuwde licht maar langdurig. In het zuiden van Limburg leverde dat lokaal een sneeuwdek van meer dan 15 cm op.


De hoeveelheid zonneschijn was normaal en komt landelijk gemiddeld uit op 82 uur, het langjarig gemiddelde bedraagt 85 uur.

Maart 2013:
Dat maart zijn staart kan roeren is deze maand wel heel erg duidelijk. Maart begon redelijk normaal, en somber maar vanaf 4 maart scheen de zon uitbundig en steeg de temperatuur snel. Op 6 maart werd het zelfs 16,8 graden.




Na die periode daalde de temperatuur weer snel en op 10 maart was de temperatuur weer onder de nul graden.
Opmerkelijk was ook 9 maart, op deze dag werd in de bilt 24 uur lang ononderbroken regen geregisteerd, dat was tot dusver nog niet voorgekomen.
12 maart werd met name limburg geteisterd door hevige sneeuw, en gold in deze provincie code oranje. In het midden en noorden van het land was het die dag zonnig en geen sneeuw te noteren.


De metereologische winter 2013:
De winter van 2012/2013 was vrij koud (2,9 graden tegen 3,4 graden normaal) met een normale hoeveelheid zon en neerslag.
Opmerkelijk was deze winter:
*De laatste decade (dag 21 tot en met 31) van december was samen met de laatste decade van 1988 zelfs de zachtste sinds het begin van de metingen in 1901.
*Op 10 januari begon een lange vorstperiode. Vanaf die dag telde De Bilt zeventien opeenvolgende vorstdagen. Enkele dagen later kwam het kwik in De Bilt overdag niet meer boven nul. 14 januari was de eerste ijsdag (maximumtemperatuur lager dan 0,0 °C) in een reeks van in totaal twaalf ijsdagen. Behalve deze twaalf, kamen er deze winter geen ijsdagen voor. Het normale aantal ijsdagen bedraagt in De Bilt zeven.
* De laagste temperatuur van de afgelopen winter werd gemeten op KNMI station Herwijnen op 16 januari. Na een heldere nacht werd boven een vers sneeuwdek een temperatuur van -18,0 °C gemeten.
* De hoogste temperatuur van de winter werd 30 januari geregistreerd in Eindhoven: 13,9 °C.
* Het totale aantal vorstdagen deze winter liep op naar 44, normaal is dat 38.
* Gemiddeld over het land lag er op achttien dagen sneeuw, het langjarig gemiddelde bedraagt 13 dagen. Van de afgelopen vier winters waren ook die van 2009-2010 en 2010-2011 sneeuwrijk.

Winter 2014
December 2013
December was een zeer zachte maand. de gemiddelde temperatuur kwam uit op 5,9 graden (normaal 3,7 graden) en daarmee kwam december 2013 op de 6e plek van warmste decembermaanden. Verantwoordelijk was een krachtige zuidwestelijke aanvoer van zachte lucht vanaf de atlantische oceaan. December telde slechts 5 vorstdagen (normaal 13 dagen)en op 16 december werd nog een temperatuur van 13 graden geregistreerd.
De eerste weken van december waren vrij droog, maar de laatste 10 dagen van de maand zorgde ervoor dat het hoeveelheid neerslag toch nog het normale nivo haalde (80mm) December was wel een maand met veel stormen. Op 5 december trok een zware noordwester storm over Nederland met windkracht 10 en windstoten van 130km/uur. Dit in combinatie met springtij leidde tot hoge waterstanden, maar de schade viel mee.
Ook de dagen voor en na kerst waren onstuimig met veel wind. Van een witte kerst was geen sprake.
De zon scheen in december maar liefst 80 uur (normaal 49 uur) waarmee december behalve zacht ook zeer zonnig in de boeken gaat.



Januari 2014:
Van de voorspelde horrorwinter was ook in januari geen sprake van, sterker nog , in navolging van december werd ook januari zeer zacht, zonnig en droog.
De gemiddelde temperatuur was met 5.7 graden 2.6 graden hoger dan normaal (3.1graden). Met name de eerste 10 dagen was met een gemiddelde temperatuur van 8.5 graden uitzonderlijk. Alleen in 2007 was het net iets warmer. Ook de rest van de maand was zacht en pas aan het eind van januari drong koudere lucht binnen. Ondanks die koude was er in januari geen ijsdag,en was er in 4 dagen maar sprake van nachtvorst. Normaal telt januari 13 vorstdagen.
Ook de neerslag was laag, 62 mm (normaal 70mm). in het noorden van het land viel de neerslag aan het eind van de maand in de vorm van wat sneeuw en ijzel.Op 25 januari was er een actieve buienlijn die vooral in het zuidwesten tot forse windstoten leidde.

Februari:
Was januari al zacht, februari was nog zachter. De gemiddelde temperatuur was met 6.5 graden (normaal 3.3 graden) zeer zacht. Op veel plekken verliep februari zelfs zonder vorstdag, hetgeen nog nooit voorgekomen was.
Behalve zacht was februari ook zonnig (101 uren , normaal 85 uren) . De neerslag was normaal (66 mm tegen 56 mm normaal) .
Netzoals in de eerdere maanden waaide het flink. Op 7 februari, 9 februari en 15 februari was er aan de kust sprake van storm.

Maart
Ook maart was zeer zacht , sterker nog, nooit eerder sinds de metingen werden gestart is er een zachtere maart geweest. 9 maart werden er zelfs temperaturen van 19,5 graden gehaald, op 20 maart noteerde de Bilt zelfs de eerste warme dag (temperatuur hoger dan 20 graden). De hoogste temperatuur in nederland was 23.1 graden. De gemiddelde temperatuur kwam dan ook uit op 8.4 graden (normaal 6.2 graden). in de nacht daalde het kwik 8x onder nul. terwijl er zelfs 3 warme dagen werden geteld. Warme dagen zijn zeldzaam in maart.
Maart was ook zeer zonnig. De zon scheen 210 uur (normaal 125 uur), waarmee maart de zonnigste maand is ooit.
Maart was ook zeer droog met slechts 26 mm (normaal 68mm). Met name de eerste weken waren droog. Op 21 maart was er een forse storing waarbij het grootste deel van de maandsom viel.

Winter 2014
De winter van 2013-2014 was uitzonderlijk zacht, zonnig en droog.
De gemiddelde temperatuur was 6 graden (normaal 3.4 graden) en goed voor een tweede plaats in de rij van zachtste winters. Alleen de winter van 2006-2007 was zachter.
Oorzaak van deze omstandigheden was een verschuiving van de normale stromingspatronen en de daarbij behorende winden. Met name Engeland werd getroffen door veel depressies, resulterend in veel overstromingen. Dit systeem leidde tot hardnekkige zuidenwind waardoor zachte warme lucht naar ons land werd gevoerd.
Deze winter werden er slechts 10 vorstdagen genoteerd (normaal 38), een dergelijk laag aantal is nog nooit waargenomen. De koudste temperatuur was -3.1 graden , wat de hoogste minimumtemperatuur is ooit gemeten. Ijsdagen waren er helemaal niet.
De winter verliep wel zonnig (249 uren tov 196 normaal) en droog (189 mm tegen 208 normaal).

Winterlinks

Links over de winter in Nederland

Het weer. Seizoensoverzichten knmi Winter in nederland De WInterpagina Winterweer Dieren in de winter hoe overleven de dieren de winter vogels in de winter vogels voeren in de winter De elfstedentocht. De elfstedentocht De officiele site Winterspellen